Twee Grote Muzikanten, die nog altijd veel te onbekend zijn, die elkaar al heel lang kennen en waarderen, komen hier bij mijn weten voor het eerst samen op een plaat onder hun beide namen. Jean-Philippe Rykiel is de blindgeboren zoon van modemaakster en auteur Sonya Rykiel. Hij is pianist, componist-arrangeur en zijn naam is terug te vinden in de kleine lettertjes van tientallen albums, met namen gaande van Leonard Cohen en Steve Hillage over Youssou N’Dour, Salif Keita en Jon Hassell, tot Papa Wemba, Cathérina Lara, Brigitte Fontaine, Amadou & Mariam, Véronique Sanson en Souad Massi. Lansiné Kouyaté speelt balafon, die nogal groot uitgevallen versie van de xylofoon en ook hij was deel van het werk van heel veel bekende namen: van DeeDee Bridgewater tot Baaba Maal, van Salif Keita tot Bambino, van Manu Dibango tot Hank Jones.

Wat beide heren gemeen hebben, is hun bewondering en samenspel met de recent overleden Kassé Mady Diabaté, die de broer was van Lansiné, al dragen ze niet dezelfde familienaam. Aan hem is deze plaat postuum opgedragen. Ruim twintig jaar geleden besloten de twee om samen iets muzikaals uit te werken, maar onnoemelijk veel pogingen hadden niet het resultaat dat ze voor ogen hadden. Een ongedwongen improvisatiemoment deed beiden het licht zien: simpelweg “gewone” piano en “gewone” balafon, dat moest het worden. Vandaag is het resultaat van die zoektocht dus voor iedereen beschikbaar en mogen we ons gelukkig prijzen dat beide muzikanten zo streng geweest zijn voor zichzelf.

“Paris-Kangaba”, de plaattitel is een verwijzing naar de geboorteplaatsen van beide heren en de plaat zelf, is een wonderlijke samensmelting van twee werelden, die op het eerste gezicht nauwelijks meer verschillend kunnen zijn: Jean-Philippe is Europees, blind en blank, Lansiné is Afrikaans, ziende en zwart. Rykiel speelt piano en dus chromatisch, de ander balafon en dus diatonisch. Die beide instrumenten zijn op zich heel erg verschillend van elkaar, maar de manier waarop beide muzikanten ze letterlijk laten samensmelten op deze volledig instrumentale plaat, is nergens minder dan indrukwekkend.

Doordat de acht stukken allemaal door Lansiné geschreven werden en door Jean-Philippe gearrangeerd en doordat de samenwerking de ene keer een meer naar jazz neigend eindresultaat bood (zie bij voorbeeld “Jeux d’Amour”) en de andere keer meer de filmische richting uitging (zie “Paroles de Sage”), maar heel vaak ook beide richtingen combineren, krijg je een bijzonder evenwichtige plaat die, ondanks haar 51 minuten lange speelduur, werkelijk geen seconde verveelt.

Volledig instrumentale platen durven wel eens moeilijk toegankelijk te zijn of kunnen niet de hele tijd boeien. Niks van dit alles op deze plaat: van het openende titelnummer tot het afsluitende “15 août”, dat bijna 12 minuten duurt heb je, als luisteraar niet één keer de neiging een track te skippen. Hier wordt namelijk de hele tijd muziek gemaakt, die maar één nadeel heeft: je wordt er bij momenten zodanig fel door meegesleept, dat je zou durven vergeten te ademen. Heerlijke plaat, van twee muzikanten die hun beider tradities tot één nieuwe vorm weten te versmelten.

(Dani Heyvaert)